ZESPÓŁ CIASNOTY PRZESTRZENI PODBARKOWEJ
Zespół bolesnego barku w 3 dekadzie życia jest najczęstszym powodem wizyt u lekarzy. Zespół ciasnoty przestrzeni podbarkowej (ZCPP) jest najczęstszą przyczyną bólów i ograniczeń funkcji stawu barkowo-ramiennego. Źle rozpoznane i leczone ZCPP może doprowadzić do zmian nieodwracalnych (zwyrodnieniowych). Narastające stany zapalne doprowadzają do zamknięcia się światła przestrzeni podbarkowej, gdzie zostają uciśnięte struktury odpowiedzialne za odwodzenie, zginanie i prostowanie oraz obwodzenie.
Zespół ciasnoty przestrzeni podbarkowej jest jedną z częstszych przyczyn uszkodzeń stawu barkowo-ramiennego. Szacuje się, że około 40-60% bólów barku spowodowanych jest ZCPP.
Jednym z pierwszych autorów badań, który podjął się zgłębienia przyczyn tej patologii był Meyer w latach 1931r. Przedstawił on teorię, według której przyczyną wystąpienia choroby jest zmniejszenie odległości pomiędzy wyrostkiem barkowym a guzkiem większym kości ramiennej.
Po 40 latach od doniesień Meyera, w 1972r. niejaki Neer dowiódł, że za ucisk struktur zawartych w przestrzeni podbarkowej odpowiedzialna jest nie tylko budowa wyrostka barkowego, ale również zmiany morfologii; więzadła kruczo-barkowego, stawu barkowo-obojczykowego i dalszego końca obojczyka.
Neer jest autorem funkcjonującej do dnia dzisiejszego podziału ZCPP na trzy stopnie:
- STOPIEŃ I - charakteryzuje się występowaniem odwracalnych zmian zapalnych kaletki podbarkowej i pierścienia rotatorów, podatnych na leczenie zachowawcze, dotyczy chorych poniżej 25 roku życia.
- STOPIEŃ II - to zmiany o charakterze nieodwracalnym, np. zwłóknienie mięśni rotatorów bez cech ich rozerwania; II stadium choroby stwierdza się najczęściej w przedziale wiekowym od 25-40 rokiem życia.
- STOPIEŃ III - charakteryzuje się częściowym lub całkowitym uszkodzeniem (rozerwaniem) mięśni wchodzących w skład pierścienia rotatorów; najczęściej dotyczy pacjentów po 40 roku życia.
ETIOLOGIA
Przyczyny wystąpienia ZCPP dzieli się na:
- Pierwotne:
- związane z zaburzeniami anatomii struktur ograniczających przestrzeń podbarkową,
- związane z dysfunkcjami tkanek miękkich tworzących zawartość przestrzeni podbarkowej
- Wtórne:
- nawrotowa niestabilność stawu ramiennego,
- neuropatie,
- wady postawy.
Niewątpliwie głównymi przyczynami, które doprowadzają do występowania ZCPP zalicza się: kształt wyrostka barkowego, zmiany zwyrodnieniowe dolnej powierzchni wyrostka barkowego, zmiany zwyrodnieniowe stawu barkowo-obojczykowego, więzadło kruczo-barkowe, zapalenie kaletki podbarkowej, osłabienie siły mięśniowej lub po prostu przemęczenie mięśni stożka rotatorów oraz garbienie się (wady postawy).
LECZENIE
Z wieloletniego doświadczenia zalecam na pierwszym miejscu terapię manualną (celem odblokowania stawu).
NAJWAŻNIEJSZA JEST SZYBKA TRAFNA DIAGNOZA POPARTA BADANIAMI (DOKŁADNY WYWIAD, BADANIE FUNKCJONALNE ORAZ BADANIA OBRAZOWE.
Nagminnie zdarza się, że diagnoza stawiana jest w pośpiechu i bez dowodów co czyni ją bezwartościową (brak badań obrazowych typu RTG, TK, RMI) !!! Leczenie nie przynosi skutku, dysfunkcja pogłębia się a czas działa na niekorzyść pacjenta.
Pacjenci, którzy korzystali z mojej pomocy zazwyczaj odbywali całą procedurę medyczną polegająca na stosowaniu leków NLPZ oraz substancji sterydowych lub iniekcjach kwasem hialuronowym.
Dodatkowe zabiegi jakie można zastosować w fizjoterapii to:
- Kinesiology taping,
- Masaż,
- Zabiegi fizykalne ( laser, ultradźwięki i pole magnetyczne
- Terapia PNF
- Terapia okolic szyi i głowy
- Przy występujących dużych zwapnieniach zalecana jest fala uderzeniowa.
Wielu wybitnych specjalistów wypowiada się jednostronnie na temat rehabilitacji pacjentów chorych na ZCPP...
"Kierowanie pacjentów chorych na ZCPP na ćwiczenia może doprowadzić do pogorszenia stanu zdrowia, ponieważ intensywne ćwiczenia, zwłaszcza odwodzenie, w przypadku zmniejszenia przestrzeni pomiędzy guzkiem większym kości ramiennej a wyrostkiem barkowym, stawem barkowo-obojczykowym lub dalszym końcem obojczyka, prowadzą do ciągłego drażnienia kaletki podbarkowej i pierścienia rotatorów"
Inną formą leczenia zespołu ZCPP jest poddanie się zabiegowi operacyjnemu. W sytuacji, gdy leczenie zachowawcze nie przynosi efektów, stosuje się leczenie operacyjne- metodą otwartą (klasyczną) lub zamkniętą (artroskopową - coraz częściej stosowaną).
Literatura:
1. Armstrong J.R.: Excision of the acromial in treatment of the supraspinatus syndrome. Report of ninety-five excision. J.Bone Joint Surg., 1949, 31, 436-442.
2. Bigliani L.U., Ticker J.B., Flatow E.L. i wsp.: The relationship of acromial architecture to rotator cuff disease. Clin. Sports Med., 1991, 10, 823-838.
3. Bohenek A, Reicher M.:Kości części wolnej kończyny górnej. W:Anatomia czowieka tom I (red. Łasiński W.). PZWL. Warszawa, 1990, 446-453.
4. Buckup K., Staw barkowy. W: testy kliniczne w badaniu kości, stawów i mięśni. (red. Buckup K.).PZWL.Warszawa, 2002, 51-69.
5. Codman E.A.:Rupture of the supraspinatus tendon. Clin.Orthop.Relat.Res., 1990, 254, 3-26.
6. Neer C.S.:Anterior acromioplasty for the chronic impingement syndrome in the shoulder. A preliminary report J.Bone Joint Surg.,1972, 54, 41-50.
7. Delavier F.: Atlas treningu siłowego (red. Jasiński R.). PZWL, Warszawa 2011, 32-60.