ARTROSKOPOWA REKONSTRUKCJA ACL STAWU KOLANOWEGO

Rekonstrukcja więzadła krzyżowego (najczęściej przedniego), może być wykonana na różne sposoby. Jako certyfikowany terapeuta manualny i magister fizjoterapii, opowiem Ci o najpopularniejszych rozwiązaniach i technikach stosowanych w tej procedurze.

Najczęściej wykorzystuje się własne tkanki pacjenta do rekonstrukcji więzadła. Jednakże, jeśli te tkanki są wcześniej uszkodzone lub zostały wykorzystane w innych zabiegach, coraz większą popularność zdobywają przeszczepy allogeniczne. Są to tkanki pobrane od dawcy pośmiertnie. Najbardziej wytrzymałe przeszczepy to te z podwójnie złożonych ścięgien mm. półścięgnistego i smukłego, a ta technika dominuje obecnie na świecie.

Mocowanie przeszczepu w kanałach kostnych może odbywać się na różne sposoby, w zależności od preferencji chirurga. Implanty bio wchłanialne, takie jak śruby z polimeru kwasu mlekowego PLLA, nie wymagają usuwania po wygojeniu i naturalnie rozkładają się w organizmie po około 2 latach od zabiegu. Wciąż stosuje się również elementy wykonane z tytanu, takie jak skoble i śruby interferencyjne.

W niektórych ośrodkach w Europie stosuje się mocowanie bez użycia elementów mocujących. Wykorzystuje się różnicę w średnicy kanału kostnego, gdzie pętla lub węzeł z tkanek są zaklinowane. Po napięciu przeszczepu, mocowanie najczęściej wykonuje się poprzez przewleczenie ścięgien przez otwory wywiercone w twardszej kości korowej, a następnie zszycie końców ścięgien. Ten rodzaj rekonstrukcji wymaga delikatniejszej rehabilitacji.

Proces rehabilitacji można podzielić na trzy etapy.

1. Trwający około 6-8 tygodni po zabiegu, konieczna jest ochrona przeszczepu oraz ograniczenia ruchowe i aktywności.

2. Trwający od 6 do 12 tygodni, skupia się na odzyskaniu funkcjonalnego zakresu ruchu i masy mięśniowej, a także sprawności codziennej lokomocji. Sport i ćwiczenia w otwartych łańcuchach kinematycznych są wyłączone.

3. Trwający od 12 tygodnia do 6 miesięcy po zabiegu, obejmuje powrót do pełnej sprawności operowanej kończyny, który jest zakończony testem funkcjonalnym. W tym okresie można podjąć trening ogólny i ukierunkowany, ale należy unikać aktywności, które mogą obciążać staw, takich jak ruchy koślawiąco-skrętne w sporcie.

Powrót do uprawiania sportów wyczynowych jest bezpieczny po wygojeniu przeszczepu i odzyskaniu pełnej sprawności stawu oraz kontroli mięśniowej sensomotorycznej, czyli propriorecepcji i kokontrakcji.

Zazwyczaj zajmuje to od 5 do 8 miesięcy od zabiegu. Rekonstruowane więzadło przechodzi proces "ligamentyzacji", czyli przekształcenia przeszczepu w tkankę zbliżoną strukturalnie do pierwotnego więzadła.

Pełna kontrola proprioceptywna powraca po 2-3 latach od zabiegu, gdy ten proces się zakończy. W tym czasie kolano funkcjonuje dzięki mechanizmom ochronnym, które zostały wyuczone podczas rehabilitacji. Dla rekonstrukcji więzadła krzyżowego tylnego, reguły są podobne, jednak techniczne aspekty zabiegu są bardziej wymagające dla chirurga.

Rekonstrukcja więzadła krzyżowego najczęściej wymaga 1-2 dni pobytu w szpitalu. W sprzyjających okolicznościach można zastosować zasadę chirurgii jednego dnia, czyli skrócić pobyt do mniej niż 24 godzin.

Najlepsze rezultaty osiąga się, gdy operator i rehabilitant tworzą harmonijnie współpracujący zespół.