Dyskopatia jest patologią wynikająca z uszkodzenia krążka międzykręgowego. Zbudowany z 7 warstw pierścienia włóknistego i położonego wewnątrz niego jądra miażdżystego. Krążek międzykręgowy pełni funkcję łożyska (jądro miażdzyste) i amortyzatora (pierścienie włókniste) stawów kręgosłupa. Uszkodzenia krążka nie powstają nagle z dnia na dzień lecz kilka miesięcy lub lat wcześniej. Niestety z upływem czasu każdy krążek może ulec zmianom degeneracyjnym. Zmniejszenie uwodnienia, elastyczności i spłaszczenie dysku prowadzi do rozluźnienia spoistego dotychczas połączenia kręgów. W miejscu zmniejszonej wytrzymałości fragmenty jądra miażdżystego mogą uwypuklać się do kanału kręgowego i powodować ucisk struktur nerwowych. Duży wpływ na zużywanie się i pękanie pierścieni włóknistych ma: styl życia, odżywianie, używki, siedzący tryb życia, złe nawyki ruchowe, stres, przemęczenie, nieumiejętne dźwiganie ciężarów itp.

W zależności od stopnia zaawansowania dyskopatii wyróżnia się cztery okresy chorobowe: 

• początkowa degeneracja krążka międzykręgowego
• wypuklina krążka międzykręgowego
• przepuklina krążka międzykręgowego
• sekwestracja krążka międzykręgowego

Objawy kliniczne dyskopatii: 

Objawy kliniczne dyskopatii związane są z uciskiem lub podrażnieniem korzeni nerwowych opuszczających kanał kręgowy poprzez otwory międzykręgowe. Dolegliwości kończyny opisywane są przez pacjentów jako tępy ból, pieczenie, mrowienie, odejmowanie sił z kończyny gdzie następuje ucisk, zaburzenia czucia, zimne końcówki palców itp.

Przykładowe objawy dyskopatii lędźwiowej kręgosłupa:

• Ból miejscowy, ból o charakterze korzeniowym (promieniującym) w przypadku ucisku korzenia nerwowego najczęściej pojawia się w zakresie pośladków, tylnej powierzchni ud, bocznej części podudzi oraz łydkach,

• Zaburzenia czucia o charakterze parastezji odczuwane jako mrowienie, palenie, zaciskanie w określonym miejscu kończyny dolnej,

• Zaburzenia sprawności ruchowej związane z zaburzeniem funkcji włókien motorycznych unerwiających poszczególne grupy mięśniowe w zakresie kończyny dolnej (np. opadanie stopy).

• W rzadkich przypadkach pojawiają się dolegliwości pęcherza lub jelita powodujące problemy z oddaniem moczu i/lub kału. Dodatkowo, u mężczyzn może wystąpić upośledzenie funkcji seksualnej. Jest to szczególna sytuacja kliniczna, będąca wczesnym powikłaniem dyskopatii lędźwiowej.

W codziennej praktyce klinicznej powyższe zaburzenia obserwowane są rzadko i noszą nazwę zespołu ogona końskiego. Zespół ten występuje w przypadku bardzo masywnych przepuklin jądra miażdżystego, które uciskają na worek oponowy korzenie nerwowe unerwiające pęcherz moczowy oraz jelito. Z reguły zespół ogona końskiego jest pilnym wskazaniem do leczenia operacyjnego.

Zakres i lokalizacja powyższych objawów klinicznych w dużej mierze uwarunkowana jest poziomem uszkodzenia krążka międzykręgowego. W zależności od lokalizacji uszkodzenia ponizej przedstawiono zakres dolegliwości korzeniowych.

LECZENIE:

Podstawą leczenia a zarazem profilaktyką jest unikanie kontynuacji czynności, które doprowadziły do wystąpienia bólu. Jeśli pacjent/ka pamięta, przy jakim ruchu wystąpił ból to można próbować przyjąć pozycję odwrotną do urazu, która odwraca mechanizm pogłębienia dyskopatii.

W fazie ostrego bólu warto udać się do lekarza neurologa lub fizjoterapeuty celem szczegółowej diagnostyki!

Ciągłe i długotrwałe przyjmowanie leków typu NLPZ (Niesterydowe Leki Przeciw Zapalne) jest bagatelizowaniem swojego stanu zdrowia i nie przynosi skutków wyzdrowienia. Walka z bólem trwa wiele tygodni, często miesiący lub lat, a efektem jest jeszcze większa degeneracja krążka międzykręgowego i większe zwyrodnienia, które prowadzą do trwałego inwalidztwa!

W warunkach odpoczynku czas trwania gojenia wynosi około tygodnia. Podstawą postępowania jest leczenie ułożeniowe. Polega ono na przyjmowaniu w tym okresie, najczęściej jak to możliwe, pozycji leczniczych i bezwzględnym unikaniu wszelkich ruchów związanych ze zginaniem kręgosłupa. Noszenie w okresie fazy ostrej bólu gorsetu stabilizacyjnego jest jak najbardziej wskazane. Dotyczy to także tak podstawowych czynności, jak: wstawanie z łóżka, siedzenie na krześle dłuzej niz 30 min, kaszel i kichanie czy defekacja.

W celu zmniejszenia obrzęku uciśniętych korzeni nerwowych i bólu, należy w pierwszych kilku dniach zastosować dietę przeciwzapalną lub awaryjnie leki NLPZ.

W przypadku mniej zaawansowanej dyskopatii podstawą leczenia może być:

• Masaż,

• Terapia manualna (mobilizacji, manipulacji, rozciągania),

• Terapia wisceralna,

• Kinesiotaping,

• Zabiegi fizykalne (krioterapia, laseroterapia, zabiegi termiczne, pole magnetyczne),

• Terapia farmakologiczna (mająca na celu złagodzenie bólu).

Natomiast, jeśli bóle i dolegliwości postępują lub utrzymują się, mimo prowadzenia prawidłowego leczenia zachowawczego lub gdy zaburzenia są zaawansowane bądź nawracające, jedynym wyjściem może okazać się zabieg operacyjny polegający na usunięciu przyczyny ucisku i przywróceniu utraconej stabilności.