Metoda PNF (Proprioceptive Neuromuscular Facilitation)
Metoda PNF została opracowana w latach 40. XX wieku. Metodę stosuje się w celu poprawy funkcji ruchowych u osób z różnymi schorzeniami neurologicznymi, ortopedycznymi oraz mięśniowo-szkieletowymi.
Koncepcja ta polega na odtworzeniu utraconej funkcji ciała (przywróceniu przesyłu impulsów nerwowych mózg-ciało).
Metoda PNF opiera się na dwóch głównych założeniach. Pierwsze z nich to zasada diagonali, która zakłada, że w naturalnym ruchu człowieka dominują ruchy przekątne. Zatem podczas terapii PNF wykorzystuje się wzorce ruchowe, które naśladują te naturalne ruchy. Przykładem może być wzorzec ruchu skrętnego, który angażuje wiele grup mięśniowych w całym ciele. Terapeuta prowadzi pacjenta wzdłuż konkretnej przekątnej, wykorzystując różne techniki manualne i wzmocnienia, aby stymulować układ nerwowy i mięśnie.
Drugie założenie metody PNF to zasada oporu, czyli aplikowanie odpowiedniego oporu podczas wykonywania ruchu. Terapeuta stosuje techniki oporu manualnego, elastycznego lub ciężaru, aby pobudzić i wzmocnić odpowiednie grupy mięśniowe. Ten opór jest dostosowywany do indywidualnych możliwości pacjenta, stopniowo zwiększając intensywność treningu.
Metoda PNF skupia się na poprawie propriocepcji, czyli zdolności do odbioru informacji zmysłowych dotyczących pozycji ciała i ruchu. Propriocepcja jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania układu nerwowo-mięśniowego i koordynacji ruchowej. Podczas terapii PNF, terapeuta wykorzystuje techniki mobilizacji stawów, głębokiego ucisku i rozciągania, aby wpływać na receptory proprioceptywne i stymulować układ nerwowy.
Poprzez odpowiednie stymulowanie mięśni, układu nerwowego i propriocepcji, metoda PNF może przyczynić się do poprawy równowagi, siły mięśniowej, funkcji ruchowych, koordynacji oraz elastyczności.
Metoda PNF znajduje zastosowanie w przypadku osób z porażeniem mózgowym (MPD), pourazowymi uszkodzeniami mózgu (udar), wszelkimi urazami przeciążeniowymi, uszkodzenia rdzenia kręgowego, stwardnieniem rozsianym (SM), chorobą Parkinsona, pourazowymi uszkodzeniami kończyn, bólami pleców i wieloma innymi schorzeniami o charakterze ortopedycznym lub neurologicznym.
Ważne jest, aby terapia PNF była prowadzona przez wyszkolonych terapeutów, którzy posiadają wiedzę i umiejętności w zakresie tej metody. Terapeuta musi dokładnie ocenić stan pacjenta, zrozumieć jego cele terapeutyczne oraz dostosować terapię do indywidualnych potrzeb i możliwości.
Dalsze badania i rozwój tej metody przyniosły nowe koncepcje i metody w postaci terapii Vojty i ndt Bobath.
Jestem certyfikowanym terapeutą metody PNF, terapeutą manualnym, magistrem fizjoterapii oraz masażystą i w swojej praktyce widziałem wiele przypadków, gdzie ta metoda przyniosła znaczące rezultaty.
Zapraszam
Mirosław Pura